De nostalgische Franse Eend

In de jaren zeventig en begin jaren tachtig van de vorige eeuw sierden vele zogenaamde Lelijke Eendjes de wegen in vooral Frankrijk en de Benelux. Helaas zijn de Citroën 2CV’s nagenoeg uit het straatbeeld verdwenen. Een enkele keer zien we nog zo’n nostalgisch exemplaar rijden tussen het moderne verkeer van tegenwoordig. Het is dan ook een opvallende verschijning met een merkwaardig geluid, als we de auto vergelijken met de hedendaagse (luxe)wagens. De Eend behoort inmiddels tot de old-timers van Franse origine, en is nog steeds zeer geliefd bij de echte Eend-fans.

Flaminio Bertoni

Allereerst hulde aan de ontwerper van dit excentrieke vervoermiddel, die meerdere versies van de Citroën op zijn naam heeft staan. We hebben het over de Italiaanse Flaminio Bertoni (1903-1964), die zowel architect als beeldhouwer alsook auto-ontwerper was. Op jeugdige leeftijd werkte Bertoni reeds bij een plaatselijke carrosserie-bouwer, maar hield zich tegelijkertijd bezig met tekenen en beeldhouwkunst. In 1931 vertrok Bertoni voorgoed naar Parijs en het jaar daarop kreeg hij een aanstelling bij Citroën. In 1934 ontwierp hij het uiterlijk van de Citroën Traction Avant, niet op papier maar met behulp van plasticine. Het ontwerp was daardoor meteen driedimensionaal. Het jaar daarna ontwierp Bertoni het uiterlijk van de TPV. Deze afkorting staat voor Très Petite Voiture. Dit ontwerp was echter de voorloper van de uiteindelijke 2CV, waarvan het eerste model in 1948 tijdens de Parijse Autosalon werd gelanceerd.

Eenvoud siert de auto

De Citroën 2CV was het antwoord op de Franse vraag naar een eenvoudig, zuinig, betrouwbaar en goedkoop vervoermiddel. Het was de hoogste tijd om het zware leven op het Franse platteland van de jaren dertig te ontlasten door paard en wagen te vervangen. Er was dus een grote behoefte aan een kleine, praktische “terreinwagen” voor het Franse plattelandsvolk. Vandaar dat Citroën in 1935 was begonnen met het ontwerp van de hierboven beschreven TPV, een kleine auto zonder luxe, vergelijkbaar met een naked cake, een taart zonder opsmuk. Het op de markt brengen van de uiteindelijke 2CV liep veel vertraging op door de Tweede Wereldoorlog, maar in 1948 was de auto een feit en het Franse volk was laaiend enthousiast over de eenvoudige Deux Chevaux. In 1949 kon de serieproductie van start gaan, die voortduurde tot in 1990. Deze serie Eenden omvatte zowel 2CV Eenden als 2CV Besteleenden.

Diverse benamingen

Hoe komt deze elegante auto aan zoveel verschillende namen? De oorspronkelijke Franse naam is Citroën 2CV en betekent letterlijk Deux Chevaux Vapeur. De Fransen noemen de auto kortweg La Deuche en in België wordt de auto ‘Geit’ genoemd. De Nederlandse benaming ‘Lelijke Eend’ heeft de auto te danken aan een verslaggever die blijkbaar niet gecharmeerd was van de 2CV. In Engeland heeft de auto de bijnaam ‘Tin Snail’ (blikken slak) gekregen. Ondanks al deze bijnamen heeft de auto niet ingeboet aan populariteit bij de echte 2CV liefhebbers, die de wagen in al haar eenvoudigheid een warm hart toedragen. Een van die hartstochtelijke liefhebbers van de 2CV is Erwin Groen, die in 2017 het Eendenmuseum te Andijk heeft opgericht. Een bezoek aan het museum is dan ook zeker de moeite waard!